Hen là một căn bệnh mạn tính đường hô hấp, cơn hen gây khó thở dữ dội, khò khè do co thắt phế quản, có thể nguy hiểm tính mạng nếu không kịp xử lý. Cùng Bệnh Thường Gặp tìm hiểu về bệnh hen và cách phòng ngừa bệnh hen, nhất là thời điểm giao mùa ở nước ta thường ẩm ướt, nguy cơ phát bệnh hen thường cao.
Nguyên nhân chính gây ra các cơn hen cấp tính là do thay đổi thời tiết, ăn uống hay hít phải chất bị ứng, cảm xúc thay đổi, bị mắc bệnh nhiễm khuẩn như viêm họng, viêm phế quản, hay viêm mũi xoang, hoạt động quá sức.
Khi cơn hen cấp tính đã dứt thì người bệnh trở về trạng thái bình thường, không còn khó thở và khò khè, nhưng bệnh vẫn luôn trong trạng thái tiềm ẩn và dễ dàng bùng phát khi có tác nhân gây kích thích. Vì vậy cần phòng ngừa bệnh hen để hạn chế các cơn phát bệnh hen cấp tính.
Phòng ngừa bệnh hen và đề phòng cơn hen cấp tính.
Có hai điều cơ bản cần đặc biệt lưu ý với người mắc bệnh hen là không được tiếp xúc với những yếu tốt khởi phát cơn hen và cần mang theo thuốc cắt cơn hen (dạng bình xịt) để có thể xử trí kịp thời. Những yếu tốt kích thích phát cơn hen như:
+ Thời tiết lạnh: bệnh nhân bị hen cần mặc ấm và quàng khăn kín cổ khi ra đường để tranh nhiễm lạnh.
+ Bụi bặm: Người nhà bệnh nhân cần chú ý khi quét dọn nhà cửa hay đi ngoài đường cần cho người bệnh đeo khẩu trang kín để phòng ngừa bệnh hen tái phát
+ Tránh xa các loại khói độc hại như khói thuốc lá, khói bếp, nhanh khói, khói của lửa.
+ Không tiếp xúc với lông các loại súc vật như chó, mèo, thú nhồi bông sẽ dễ dàng kích thích các cơn hen.
+ Khi dùng thuốc cần chú ý các tác dụng phụ, nhất là các thuốc tim mạch có thể gây nên cơn hen, cần có chỉ định của bác sĩ.
+ Tránh xa các thức ăn có thể gây dị ứng như hải sản hay thức ăn lạ.
+ Không làm việc quá sức hay chạy nhảy nhiều có thể kích phát cơn hen rất nguy hiểm
+ Tránh làm việc gắng sức ở người lớn và chạy nhảy nhiều ở trẻ em bị hen.
Những bệnh nhân bị hen ở bậc hai (nghĩa là đã kiểm soát được 1 phần bệnh) và bậc 3 (nghĩa là chưa kiểm soát được bệnh) luôn cần thuốc dự phòng theo đơn, bệnh nhân không được tự ý bỏ thuốc khi chưa có ý kiến của bác sĩ.
Cách xử trí cơn hen để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.
Viêm đường thở tiềm ẩn ở bệnh nhân bị hen có thể khiến cơn hen bùng lên khi có tác nhân kích thích. Các dạng thuốc cắt cơn hen kiểu bơn, xịt như salbutamol, terbutaline bệnh nhân luôn cần mang theo bên mình. Thuốc cắt cơn hen giúp giãn phế quản nhanh khiến người bệnh thoát khỏi tính trạng khó thở khi có cơn.
Chỉ cần xịt thuốc cắt cơn hen qua đường học vào trực tiếp phế quản thì tác dụng thuốc sẽ nhanh hơn. Khi bệnh nhân khó thở cần xịt ngay 2-4 liều vào họng. Thuốc chỉ có tác dụng khi bệnh nhân đồng thời hít sâu vì thế cần tránh cho bệnh nhân tiếp xúc với những tác nhân có thể gây kích ứng. Cho bệnh nhân ngồi hay nửa nằm nửa ngồi để dễ thở, đưa bệnh nhân tới cơ sở y tế để được xử trí bước tiếp theo.
Y học hiện đại đã nghiên cứu ra thuốc phòng ngừa bệnh hen, nó có thể kiểm soát và dự phòng bệnh hen, giúp đỡ người bệnh có cuộc sống bình thường, không bị ảnh hưởng bởi bệnh hen. Người mắc bệnh hen nên tìm tới những bệnh viện có điều khiện đo chức năng hô hấp để khám và dùng thuốc dự phòng.
